Đình làng Kĩa, xã Thành Lợi là một công trình tín ngưỡng được xây dựng vào thời Hậu Lê, có diện tích rộng 500m2, mặt quay về hướng Tây Nam, gồm các hạng mục, như  nghi môn và đình làng, được bố trí một cách hợp lý tạo cảnh quan vừa thoáng đãng, vừa cổ kính. Đây là công trình kiến trúc được xây dựng mang đậm phong cách cổ, có giá trị cao về mặt mỹ thuật, kiến trúc. Trong đó, Nghi môn được thiết kế theo kiểu “tứ trụ”, tạo thành bức bình phong ở giữa và hai cổng hai bên để tạo lối đi vào bên trong di tích. Đình làng có kiến trúc kiểu chữ tam gồm: tiền đường, trung đường và hậu cung, mái lợp ngói nam. Toàn bộ họa tiết trang trí mang phong cách nghệ thuật thời Hậu Lê, thế kỷ XVII - XVIII. Tòa hậu cung là nơi đặt ngai và tượng thờ 3 vị: Đông Hải đại vương Đoàn Thượng, Tây Hải đại vương và Bắc nhạc đại vương. Đây là các vị thần đã có công giúp dân, giúp vua đánh giặc giữ nước và được Nhân dân thờ cúng tôn thờ với vai trò là thành hoàng làng. 

          Ngoài giá trị lịch sử, kiến trúc nghệ thuật đình làng Kĩa còn lưu giữ được một số hiện vật có giá trị tiêu biểu, minh chứng cho quá trình hình thành và khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa của ngôi đình, như Câu đối treo ở gian giữa trung đường, được làm vào triều vua Thành Thái, năm Ất Mùi (1895); Ngai và mũ thờ tại gian ngoài hậu cung của đình còn lưu giữ ba cỗ ngai và mũ thờ niên đại thời Nguyễn, thế kỷ XIX; Tượng thờ Tại hậu cung. Trải qua từng giai đoạn lịch sử, ngôi đình đã được trùng tu, tôn tạo nhiều lần và mới đây nhất vào đầu năm 2023, đình làng Kĩa được trùng tu một số hạng mục bằng nguồn xã hội hóa, với tổng giá trị trên 350 triệu đồng, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng tâm linh của Nhân dân địa phương.

 

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Đình làng Kĩa, xã Thành Lợi đã song hành cùng các phong trào cách mạng, là nơi tổ chức nhiều lớp học cho nhân dân trong làng, là cơ sở hoạt động cách mạng, dân quân du kích địa phương bí mật bàn kế hoạch chống địch càn quét khủng bố và cũng là nơi đưa tiễn con em trong xã lên đường tòng quân đánh giặc bảo vệ Tổ quốc. Sau ngày hòa bình thống nhất đất nước, đình làng Kĩa là nơi tuyên truyền vận động nhân dân tham gia đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng của địa phương. Ngày nay, Đình làng là nơi thực hành văn hóa, tín ngưỡng của Nhân dân, là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa truyền thống của xóm, của xã. Đây cũng là chứng cứ lịch sử khẳng định giá trị của di tích góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ người dân địa phương.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu, ngày 15/12/2022, Đình làng Kĩa, xã Thành Lợi được Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định ký Quyết định số 2349/QĐ- UBND về việc xếp hạng và cấp bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh

Thực hiện: VH-XH xã