Ngày 5/3/2023, UBND xã Thành Lợi đã tổ chức Lễ hội “Tế Xuân” tại Đền – Chùa Bách Cốc để tưởng nhớ công ơn của những người có công với nước, với dân.
Các đại biểu về dự Lễ hội
Về dự khai mạc Lễ hội có đại biểu Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch; Bảo tàng tỉnh Nam Định; lãnh đạo Phòng Văn hóa – Thông tin huyện, lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, Trưởng các ban, ngành, đoàn thể địa phương, cùng đông đảo cán bộ, Nhân dân thôn Bách Cốc và con em xa quê.
Lãnh đạo UBND xã Thành Lợi khai mạc Lễ hội
Lễ hội Đền – Chùa Bách Cốc, xã Thành Lợi là Lễ hội truyền thống gắn liền với việc thờ Thái hậu Dương Vân Nga và Thái phó Bình Quận Công Bùi Ư Đài. Tương truyền, làng Bách Cốc là nơi Thái hậu Dương Vân Nga đã về đốc thúc binh lương. Ghi lại dấu ấn của bà, khi bà mất, làng lập Đền thờ tôn là Thần hoàng làng. Hiện Đền Bách Cốc có bức đại tự “Thượng Đẳng Linh Từ”. Hậu cung thờ Thái hậu Dương Vân Nga. Gian ngoài thờ khai quốc công thần Bùi Ư Đài - người đã cùng Nguyễn Trãi ở Lam Sơn phò nhà Lê, được Vua Lê Lợi phong làm Lễ bộ Thượng thư. Bên phải thờ “Thập nhị tính gia tiên” - 12 vị tổ có công lập làng. Theo thần phả, vào thời vua Hùng Vương, có 12 vị tổ xuôi thuyền theo dòng sông Hồng từ Bạch Hạc về cửa biển Côi Sơn khai khẩn dải bãi hoang sơ bên dòng sông Cốc, lập nên làng Bách Cốc, xưa có tên là Bạch Cốc.
Các đoàn đại biểu dâng hương và tặng hoa chúc mừng hội làng
Lễ hội làng Bách Cốc, xã Thành Lợi được tổ chức 3 năm 1 lần, vào các năm Tý – Ngọ - Mão – Dậu. Trong đó, Lễ hội “Tế Xuân” là Lễ hội chính mang tính Quốc lễ, với các nghi lễ như Lễ rước kiệu Thánh gồm kiệu bát cống, kiệu võng từ Đền đến các điếm Bến Hát, Bến Ngự, lễ dâng hương của các dòng họ, lễ tế xuân cầu cho mưa thuận, gió hòa, quốc thái, dân an… Cùng với các nghi lễ thiêng liêng, Lễ hội “Tế Xuân” của làng Bách Cốc, xã Thành Lợi còn diễn ra nhiều trò chơi dân gian đặc sắc tại sân Đền và đám hát, thu hút đông đảo các tầng lớp Nhân dân tham gia, như: Võ vật, đấu cờ, múa sư tử, dân vũ… Ngoài Lễ hội chính, hàng năm tại Đền – Chùa làng Bách Cốc còn diễn ra nhiều hoạt động sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, như Lễ tế Thành hoàng làng, tế Chạp, tế Phúc...
Múa sư sử, múa rồng chào mừng Lễ hội làng
Tham gia Lễ hội Tế Xuân tại Đền – Chùa làng Bách Cốc, xã Thành Lợi năm nay có hàng trăm người. Ngay từ sáng sớm, trên khắp các ngả đường dẫn về khu Đền Bách Cốc, cờ súy rợp đường, người dân nô nức chảy hội. Một không khí lễ hội thực sự tưng bừng và náo nhiệt. Để chuẩn bị cho lễ hội, cùng với sự quan tâm, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, lãnh đạo các xóm thuộc làng Bách Cốc đã họp bàn và huy động người dân tham gia trang trí khánh tiết, các đội tế, đội rước và chuẩn bị công tác đón tiếp Nhân dân, bà con xa quê về tham dự lễ hội. Nhờ có sự chuẩn bị chu đáo, nên lễ hội làng Bách Cốc năm nay thực sự tưng bừng. Những hình ảnh múa rồng, múa lân, rước Kiệu đã làm sống dậy truyền thuyết về nhân vật Thái hậu Dương Vân Nga sau khi đi thị sát kho lương và vùng đất Vạn chài làng Bách Cốc trước khi cuộc kháng chiến chống quân Tống diễn ra vào năm 981. Đó là minh chứng cụ thể ghi dấu sự tích Thái hậu Dương Vân Nga đã đặt chân đến mảnh đất này, khẳng định cội nguồn của làng quê và thể hiện nét văn hóa dân gian rất riêng của Làng Bách Cốc.
Lễ rước Thánh – Lễ hội làng Bách Cốc, xã Thành Lợi
Với những giá trị lịch sử, văn hóa còn lưu lại, di tích Đền –Chùa Bách Cốc, xã Thành Lợi được UBND tỉnh công nhận và trao bằng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2005. Việc tổ chức lễ hội tại di tích lịch sử Đền – Chùa của làng quê không chỉ đáp ứng nguyện vọng của Nhân dân, mà còn góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương; đồng thời, là dịp để các thế hệ tri ân, tưởng nhớ những người có công với nước, với dân, tự hào với truyền thống quê hương, góp phần động viên, khích lệ các tầng lớp Nhân dân trong làng thi đua lao động sản xuất, chung sức cùng cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
P/v: Hải Vân – Trung tâm VH – TT&TT huyện